Juhannus – Noc Świętojańska czy Dzień Świętego Jana?

Żródło

Wigilia Nocy Świętojańskiej Juhannussaatto oraz Dzień Świętojański Juhannuspäivä to święta ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości. W Finlandii są to również dni wolne od pracy i po raz kolejny alkohol leje się strumieniami. Juhannus przypomina nieco noc kupały. Związane z nim zwyczaje zachowały wiele z pierwotnego, pogańskiego charakteru. Juhannus to przede wszystkim święto światła, wyraz radości z odejścia mrocznej pory roku i nadejścia długich słonecznych dni. Rozpalane są kilkumetrowe ogniska (kokko), a gałązkami brzozy przystraja się nawet autobusy i tramwaje.

Fińskie lato jest bardzo krótkie, ale za to piękne i jasne – również w nocy. I właśnie w najjaśniejszy dzień w roku, w czasie przesilenia letniego, celebrujemy Juhannus. W nocy około północy, z 22 na 23 czerwca Finowie rozpalają kilkumetrowe ogniska na plażach, jeziorach, rzekach. W Helsinkach największe oknisko płonie na wyspie Seurasaari:

W tym czasie Finowie wyjeżdżają z miast do tzw. mökki. Są to małe drewniane domki w lasach,  bardzo często pozbawione elektryczności, jednak sauna znajduje się w prawie każdej chatce. Finowie z niezwykłym szacunkiem podchodzą do przyrody, dlatego ten wyjątkowy dzień spędzają na łonie natury. Na ulicach miast są prawdziwe pustki. Nawet teraz pisząc ten post, wyglądam przez okno i ani jednej żywej duszy nie widzę (nieżywej też nie).

Pierwotnie w najdłuższy dzień roku czczono najpotężniejszego boga fińskiej mitologii – Ukko. To bóg pogody, nieba, zbiorów oraz burzy. Od jego imienia powstało fińskie określenie burzy ukkonen. Wraz z nastaniem chrześcijaństwa w państwie, zaczęto w ten dzień obchodzić urodziny Jana Chrzciciela (Johannes Kastajan). Właśnie od imienia Jana wzięła się nazwa Juhannus. Dopiero w latach 40-tych XX wieku, kościół przeniósł uroczystość na 24 czerwca.

Kto jest największym wrogiem Juhannusa? Oczywiście pogoda. W tym roku wyjątkowo nas nie rozpieszcza: wczoraj padało przez cały dzień, a dzisiaj wieje niemiłosiernie zimny wiatr.

Odpowiadając na tytułowe pytanie, zdecydowanie jest to czczenie Nocy Świętojańskiej. Dzień Świętego Jana to tylko dodatek. Dla mnie, jako przeciwniczki zasad wyznawanych przez tego człowieka, to bardzo mały i nieistotny dodatek.

Klaudia w Finlandii